Na co się przygotowaliśmy – a co było zaskoczeniem
W domu kultury, w którym jako profesjonaliści z organizacji młodzieżowej staramy się angażować młodych ludzi w różnorodne działania rozwojowe i integracyjne, istotą doświadczenia jest osobista interakcja i rzeczywista obecność. Dlatego też młodzież uczestnicząca w naszych programach zazwyczaj nie oczekuje, że usłyszy prośbę, którą niedawno wypowiedzieliśmy: „A teraz proszę wyjmijcie telefony i otwórzcie Instagram!”. Ale tak właśnie stało się podczas testowania chatbota Alexa. Wynik? Imponujący!
Główną grupą docelową chatbota Alexa jest pokolenie Z – czyli osoby urodzone po 1995 roku – często określane jako pierwsze pokolenie cyfrowych tubylców. Dla nich świat przed Internetem i smartfonami istnieje głównie poprzez historie opowiadane przez starszych ludzi. Dorastali wraz z rozwojem ery cyfrowej: zalewem informacji na wyciągnięcie ręki, usługami streamingowymi i mediami społecznościowymi. Oczywiście narzędzia edukacyjne, które do nich przemawiają, muszą być zakorzenione w środowiskach cyfrowych, bo są dla nich drugą naturą ze względu na świat technologii, w którym się urodzili. Jednocześnie są oni bardzo narażeni na dezinformację i przeciążenie informacyjne – zwłaszcza najmłodsi z nich – więc każde narzędzie zaprojektowane do edukacji, takie jak chatbot Alex, musi również brać to pod uwagę.
Jednak nie tylko wykorzystanie smartfonów wzbudziło żywe zainteresowanie wspólnymi sesjami testowymi i prezentacją. Młodzi ludzie wykazali duże zaangażowanie w temat zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego. Podeszliśmy do problemu z różnych punktów widzenia w rozmowach wprowadzających – na przykład omawiając ich doświadczenia z edukacją seksualną w środowisku szkolnym, do kogo mogą się zwrócić ze swoimi pytaniami (ponieważ zawsze mają pytania), co powoduje ich największą niepewność, gdzie mogą znaleźć informacje i jak weryfikują ich wiarygodność. Niezależnie od tego, czy były to dyskusje moderowane, kreatywne zajęcia w małych grupach czy zabawne quizy, młodzi ludzie mieli wiele do powiedzenia i wiele spostrzeżeń do przekazania.
Wypróbowanie chatbota naturalnie wpisało się w trwający proces, a w tym kontekście wzbudzenie ciekawości i otwartości nie wymagało dużego wysiłku – były one już obecne. Dla osób pracujących z młodzieżą to często koszmar, gdy podczas typowej sesji młodzi ludzie w milczeniu pochylają się nad swoimi telefonami, zamiast angażować się w rzeczywiste interakcje. Ale w tym przypadku celem było właśnie wspólne odkrywanie Alexa. I dokładnie tak się stało: testerzy uznali, że ważne jest, aby razem przejść przez chatbota, dzieląc się swoimi wrażeniami, śmiejąc się, zachęcając nawzajem. Biorąc pod uwagę, że osobowość Alexa jest zabawna, łatwo zauważyć, jak bardzo może to być satysfakcjonujące doświadczenie grupowe. Podsumowując, możemy powiedzieć, że Alex urozmaicił ich dzień.
Otrzymaliśmy wiele cennych odpowiedzi za pośrednictwem naszych formalnych kanałów informacji zwrotnej, ale najważniejszą było zobaczenie na własne oczy, jak bardzo młodzi ludzie polubili Alexa. Kluczowym czynnikiem było to, że istotne dla nich tematy zostały przedstawione w starannie zorganizowanym, przejrzystym i przystępnym formacie – bez przytłaczania zbyt dużą ilością treści na raz. Ważne jest, aby użytkownicy mogli poruszać się we własnym tempie i w wybranym przez siebie kierunku, zatrzymując się lub wracając, kiedy chcą. W rezultacie szybko angażują się w odkrywanie treści chatbota – i, jak widzieliśmy, robią to z entuzjazmem.
Jedną z nieoczekiwanych lekcji płynących z testowania chatbota Alexa jest to, że integracja narzędzi cyfrowych w pracy z młodzieżą może wspierać osobiste interakcje i tworzenie więzi grupowych tak samo skutecznie, jak każda inna metoda – zwłaszcza, gdy tematy są istotne dla młodych ludzi. A seksualność, relacje i umiejętności cyfrowe – wszystko to, co obejmuje Alex – najwyraźniej takie są. To doświadczenie zachęca nas do odważnego eksperymentowania z dostępnymi narzędziami, a jeszcze lepiej, do eksperymentowania razem z młodymi ludźmi, z którymi pracujemy. Mają pytania, pomysły, inspiracje. Jedna z ich pisemnych opinii doskonale i autentycznie to oddaje: „Zróbcie takie dla dorosłych!”
Zasoby:
Eldridge, A. „Generation Z.” Encyclopedia Britannica, April 29, 2025.
https://www.britannica.com/topic/Generation-Z